top of page

Basınçlı Hava Kurutucu Seçimi – I: Soğutuculu Kurutucu Seçimi

Kompresörden çıkan basınçlı hava basınçlandırma gereği neme doygun olarak çıkar. Pnömatik sistemlerde ve diğer proseslerde kullanmak için basınçlı havanın öncelikle kurutulmadı gerekir. Basınçlı havanın içerdiği nem miktarına göre kuruluk derecesi basınçlı çiğlenme noktası (pressure dew point, pdp) olarak ifade edilir ve birimi santigrat derecedir (°C). Örneğin birçok pnömatik imalatçısı standart pnömatik ürünlerin sağlıklı çalışması için gereken havanın +3°C çiğlenme noktasında (veya daha kuru) olmasını isterler. Bunun anlamı söz konusu hava 3°C noktasına kadar soğutulsa bile yoğuşma olmayacak kadar kuru olmasıdır.

Soğutucu gazlı hava kurutucu
Mikropor Firmasına Ait Soğutucu Gazlı Hava Kurutucu.

Basınçlı havanın kuruluk sınıfını belirleyen uluslararası standart ISO8573’ün birinci bölümüdür. Endüstride yaygın kabul göre ISO 8573 hava kalitesi sınıfları uygun kurutucuyu seçmeyi kolaylaştırmaktadır. Aşağıdaki tabloda farklı hava kuruluk sınıflarını sağlamak için hangi tip hava kurutucunun uygun olacağı belirtilmiştir.


Soğutuculu hava kurutucular (gazlı kurutucu), soğutma devresi (freon gazı gibi refrijeran gazlar) kullanarak havayı fiziksel olarak soğuturlar. Soğuyan havanın nem tutma kapasitesi azalır ve nem yoğuşarak sistemden ayılır. Bu tip kurutucularda elde edilebilecek en iyi kuruluk derecesi +3°C civarındadır. Yoğuşan kondensin donma riski ortaya çıkacağı için, daha fazla soğutma istenmez. Gazlı tip kurutucuların hem ilk yatırım maliyeti hem de enerji tüketimi düşüktür. Birçok standart uygulama için ihtiyaç duyulan Sınıf 4, (Class 4) kuruluk sınıfını sağlamak için idealdirler.

Hava kalitesine göre kurutucu türleri
ISO8573-1 Hava Kalitesi Sınıflarına Göre Kurutucu Seçimi

Soğutuculu kurutucu seçerken kompresör debisinin yanında ortam sıcaklığının da dikkate alınması gerekir. Havanın içerdiği nem miktarı hava sıcaklığına bağlı olduğu için soğutuculu kurutucular yüksek sıcaklıklarda daha fazla yükse maruz kalırlar. Dolayısıyla kurutucu seçiminde, bölgede yaşanan en yüksek sıcaklık koşulları dikkate alınmalıdır.

Basınçlı hava kurutucu düzeltme faktörleri
Hava Kurutucu Düzeltme Faktörleri

Örneğin Adana bölgesinde çalışan 10m3/dk kapasitesinde bir kompresör için +3°C çiylenme sıcaklığında kuru hava sağlayacak bir kurutucu seçmek istediğimizi düşünelim. Adana’da yaz sıcaklığı +45°C bulacaktır. Ortamdan +45°C olarak kompresöre giren hava yaklaşık +50°C olarak kompresörden çıkıp kurutucuya giriyorsa bu durumda seçilmesi gereken kurutucu kapasitesi aşağıdaki gibi hesaplanır.


10/(0,84 x 0,78)=15,3 m3/dk


Görüldüğü gibi yukarıdaki ortam sıcaklığında +3°C çiylenme sıcaklığını sağlayabilmesi için kurutucunun kompresörden 1,5 kat daha büyük seçilmesi gerekiyor. Hava kurutucusunun doğru boyutlandırılmadığı durumlarda basınçlı hava sisteme nemli olarak gidecek, ciddi arıza ve duruşlara neden olacaktır.

bottom of page