Basınçlı Hava Kalitesi

Pnömatik sistemlerin sağlıklı ve uzun ömürlü çalışması için kullanılan basınçlı havanın belirli bir kalitede olması gerekir. Atmosferden gelen partikül ve nem ile kompresörden gelen yağ, basınçlı havayı kirleten unsurlardır. Bunlardan arındırmak yani şartlandırmak suretiyle basınçlı hava kalitesi arttırılır.

Her uygulama için ihtiyaç duyulan basınçlı hava kalitesi sınıfı farklıdır. Hava kalitesi standartları sektörlere özel tanımlanabilmekle birlikte en genel sınıflandırmayı ISO 8573-1 hava kalitesi standardı tarif etmektedir. Tablo-1’de kirletici türlerinin miktarlarına göre hava kalitesi sınıfları verilmiştir.

ISO 8573-1 hava kalitesi standardı üç çeşit kirletici tanımlar. Bunlardan ilki partiküldür. Partikül, atmosferden gelen toz ile kompresörden ve hava tesisatından gelen pas ve metal parçacıkları, kurum gibi maddelerdir. Pnömatik uygulamayı ve üretilen ürünü partiküllerden korumak için mutlaka uygulama başında uygun boyutlu filtre kullanılmalıdır. Farklı boyutlarda partikül sayımı yapabilen cihazlarla partikül sınıfı ölçülebilir.

Basınçlı havadaki ikinci kirletici ise nemdir. Atmosferik basınçta buhar fazında bulunan su, basınç altında yoğuşarak kondens yani sıvı faza geçer. Oluşan kondens kompresör su tutucu seperatörleri ile ayrıştırılır ancak suyun ayrıştırılması havanın kurulduğu anlamına gelmez. İlave olarak kompresör hava kurutucu ile havanın kurutulması ve hava kalitesi standardına göre istenilen çiğlenme sıcaklığının elde edilmesi gerekir. Filtrelerin hiçbir şekilde buhar fazında nem tutamayacağı bilinmelidir. Havadaki nem miktarının ölçülmesi için en güvenilir yöntem basınçlı hava nem sensörüdür. Basınçlı hava nem sensörü -70°C ve daha düşük çiğlenme sıcaklıklarına kadar nem ölçebilir. Nem sensörü portatif ya da sabit olabilir.

Basınçlı havadaki üçüncü kirletici ise yağdır. Kompresörden gelen yağ pnömatik sistemlerdeki orijinal yağı bozar, kurutucu eşanjörleri üzerinde zamanla tabaka oluşturarak kurutucu performansını düşürür, ayrıca üretilen ürüne temas ediyorsa ürün kalitesini bozabilir. Bu nedenle uygulama hassasiyetine göre yağın sistemden uzaklaştırtılması gerekir. Sıvı ve aerosol haldeki yağ filtreler tarafından tutulur ancak buhar fazındaki yağı tutmak için aktif karbonlu özel filtreler kullanmak gerekir.